Het kleine Moldavië (Moldova, oppervlakte ongeveer die van België) ligt ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne. Het ‘voelt’ ver weg, maar voor Nederlanders en Belgen is Moldavië eigenlijk dichtbij.

De ligging van Moldavië in Europa
Moldavië maakt geen deel uit van de Europese Unie; voor Roemenië geldt dat wel. Dat verschil is bij het overschrijden van de grens direct goed te merken. Moldavië heeft vrijwel geen snelwegen zoals wij die kennen en de kwaliteit van de wegen is minder. Het is goed alert te zijn op kuilen en gaten en een matige snelheid aan te houden. Dat laatste is ook verstandig vanwege het nog zeer landelijke karakter van vooral de provincie: er kan sprake zijn van onverwachte en vooral langzame weggebruikers zoals paarden- en ezelskarren.

Voor toeristen is dit meteen ook een van de charmes van het land, waardoor men wel spreekt van ‘Frankrijk in de late jaren vijftig’. Dat is een tikje overdreven, omdat ook aan Moldavië uiteraard de moderne tijd niet voorbij is gegaan – maar dat geldt vooral voor de levendige hoofdstad Chisinau. Goede hotels en restaurants, ook in de provincie, beschikken inmiddels over prima, stabiele wifi.

De geopolitieke situatie in en rond Moldavië is complex en gevoelig. Tot van 1940 tot 1991 maakte het land deel uit van de Sovjet-Unie (USSR) en heette toen Moldavische Socialistische Sovjet Republiek (MSSR). De losmaking van Moldavië van de USSR ging niet zonder zonder slag of stoot, want de van oorsprong sterk op Moskou gerichte regio Transnistrië (in het Russisch Pridnestrovje) rond de rivier de Dnjestr was altijd al meer op de Russische cultuur gericht en voelde niets voor de ‘westerse wending’ van het regime in Chisinau. Nu ook Oekraïne openlijk naar het westen ‘lonkt’ is deze situatie alleen nog maar gevoeliger geworden.

Na een bloedige strijd in 1991-1992 maakte de regio zich los van Moldavië en gaat sindsdien door het leven als het afvallige en door geen land erkende Pridnestrovje, in het Russisch Pridnestrovskaja Moldavskaja Respoeblika (Приднестровская Молдавская Республика) ofwel afgekort PMR.

Een andere landstreek met weinig belangstelling voor een westerse wending, het Turkstalige Gagaoezië met de stad Comrat als bestuurscentrum, voegde zich wel onder het gezag in Chisinau, zij het met een eigen regering.

‘Reliek van het communisme’ wordt Transnistrië wel genoemd en inderdaad zijn de standbeelden van Stalin en Lenin goed in het straatbeeld vertegenwoordigd. Maar het door de staat beheerde conglomeraat Sheriff (alle kranten, supermarkten en benzinestations in het land zijn in bezit van Sheriff) maakt eerder een kapitalistische indruk: er vindt in Transnistrië geen enkele zakelijke transactie plaats zonder bemoeienis van Sheriff.

Stadsstrand Tiraspol

De hoofdstad Tiraspol maakt mede gezien het beperkte autoverkeer een zeer rustige, om niet te zeggen ietwat saaie indruk, maar in gesprekken met bewoners klinken andere geluiden door: ‘het is hier snel aan het veranderen’; ‘het aantal toeristen is de laatste jaren geëxplodeerd’ en ‘het kan niet lang meer blijven zoals het was’. Intrigerende uitspraken die een (meerdaags) bezoek aan Transnistrië de moeite waard maken.

‘Frozen conflict’
Over het democratisch gehalte en de handhaving van de mensenrechten in de landstrook is veel minder bekend. Er zijn redenen om te twijfelen aan de kwaliteit ervan in Transnistrië, dat voorlopig nog wel als ‘bevroren conflict’ zal blijven bestaan. Want wie aan welke zijde van het politieke spectrum dan ook aan een touwtje trekt, brengt de belanghebbende poppen aan het dansen, met de bijbehorende risico’s. Voorlopig waagt zich niemand daar aan…

Geldzaken

Moldavische Lei
De Moldavische munteenheid is de Moldavische Leu (meervoud Lei). € 1 is een kleine 20 Lei. Snel omrekenen: van het bedrag in Lei de komma één plaats naar links en dan delen door 2 geeft het bedrag in euro’s. Kijk hier voor de officiële wisselkoers van de Moldavische Lei.

Moldavische Lei opnemen
Moldavië is goed voorzien van geldautomaten (Bancomat; ATM) en steeds vaker kunt u in restaurants en winkels pinnen.

Transnistrische Roebel
Transnistrië heeft een eigen munteenheid: de Transnistrische Roebel. Deze wordt nergens buiten Transnistrië geaccepteerd. € 1 is ongeveer 18 Transnistrische Roebel. Snel omrekenen: van het bedrag in Roebels de komma één plaats naar links en dan delen door 2 geeft het bedrag in iets meer euro’s; je rekent hiermee dus iets naar je toe. Kijk hier naar de wisselkoers van de Transnistrische Roebel, zoals gepubliceerd door de Transnistrische Centrale Bank.

Transnistrische Roebels opnemen
Geldautomaten in Transnistrië geven geen ons geen Transnistrische Roebels, maar soms lukt het ineens toch met een credit card. Het gedrag van de geldautomaten (‘Bankomat’) blijft vooralsnog onvoorspelbaar.

Het is aan te raden om bij een verblijf van meer dan 10 uur euro’s beschikbaar te hebben. Deze kunnen worden gewisseld in het wisselkantoor in het treinstation van Tiraspol (u komt daar met de bus of de trein vanuit Chisinau of Odessa aan). Wisselkantoren en banken vindt u op meerdere plaatsen in het centrum van Tiraspol en ook elders in Transnistrië. Transacties verlopen in het algemeen soepel.

Hotels en restaurants accepteren veelal geen Euro’s maar alleen Transnistrische Roebels.
Let op: er duiken bij pogingen om in Tiraspol geld op te nemen uit geldautomaten nog wel eens personen op die u willen ‘helpen’ bij het wisselen. GA HIER NIET OP IN; er kan sprake zijn van provocatie, ook al hebben we die niet daadwerkelijk kunnen aantonen.

Grenszaken Moldavië – Transnistrië – Oekraïne
Door de geopolitieke situatie rond Moldavië, Transnistrië en Oekraïne doen zich voor buitenlandse reizigers soms merkwaardige situaties aan de grenzen voor. Omdat Transnistrië niet wordt erkend heeft Moldavië ook geen grenscontrole richting Transnistrië – al is de Moldavische politie vaak wel zichtbaar aanwezig. Transnistrië heeft een gedegen maar correcte grensafhandeling, waarbij (gratis) een los verblijfsdocument wordt afgegeven dat u zorgvuldig moet bewaren. Dit document wordt bij vertrek weer ingenomen. U krijgt geen stempel in uw paspoort.

Als u langer dan 10 uur in Transnistrië verblijft moet u een adres en de duur van uw verblijf opgeven. Het adres kan uiteraard ook een hotel zijn.

Tiraspol, treinstation
Komt u vanuit Oekraïne Transnistrië binnen, zorgt u dan voor een duidelijk Oekraïens uitreisstempel in uw paspoort. Dit krijgt u in de trein van Odessa naar Tiraspol of aan de grens als u per auto reist. Het Oekraïense uitreisstempel is van belang bij het verlaten van Moldavië omdat volgens de Moldavische autoriteiten zonder dit stempel sprake kan zijn van illegale grensoverschrijding. Soms vraagt men bij het verlaten van Moldavië naar een Moldavisch inreisdocument, maar meestal heeft u dat niet gekregen. Als u voet bij stuk houdt kunt u Moldavië zonder problemen verlaten.

Aan de Transnistrische kant van de grens met Oekraïne betaalt u ook belasting (ca € 10) voor de ‘invoer’ van uw auto; de precieze hoogte van deze belasting wordt berekend aan de hand van een ietwat omslachtige methode op basis van de geschatte dagwaarde van uw voertuig.

Gezondheid
De medische zorg in Moldavië heeft niet het niveau zoals dat in Nederland en België. Dat geldt met name voor de ziekenhuizen in de provincie waar men duidelijk minder aandacht voor hygiëne heeft. Wel wordt u als buitenlander met veel égards en voorrang behandeld.

Reisverzekering
Het is raadzaam om voor vertrek een reisverzekering af te sluiten voor reizen in de hele wereld. Gaat u vooral ook na of repatriëring in de verzekering is afgedekt. Voor Belgische reizigers is er deze informatie van de Belgische overheid over gezondheid op reis.

MedPark Chisinau
Overkomt u iets in Moldavië of Transnistrië, laat u zich dan direct transporteren naar de Urgentia | Emergentia van het Internationale Ziekenhuis MedPark in Chisinau. In dit voortreffelijk geoutilleerde ziekenhuis zal men er alles aan doen om u te helpen en een eventuele repatriëring medisch mogelijk te maken. Wij spreken hierbij uit uitgebreide persoonlijke ervaringen.
Ga hier naar de website van MedPark Chisinau; telefoon +373 2240 0040.
Uiteraard neemt u bij medische problemen direct ook contact op met (de tussenpersoon van) uw verzekering. Houdt u er rekening mee dat u alle medische behandelingen contant dient af te rekenen en zorg ervoor dat u alle facturen van uw behandelingen bewaart. Vraag zoveel mogelijk facturen in het Engels; sommige Nederlandse verzekeraars accepteren geen Roemeens- of Moldavischtalige facturen.

Fit to Fly – verklaring
Indien u bij MedPark in Chisinau zover bent uitbehandeld dat u medisch gezien gerepatrieerd kunt worden, vraagt de behandelende arts dan om een ‘Fit to Fly’ verklaring met handtekening en stempel van het ziekenhuis. De volgende Engelse tekst kan daarbij behulpzaam zijn: ‘This Patient, [naam, geboortedatum, -plaats en land] is Fit to Fly. I hereby declare that he | she can be transported to his | her home country.’

Repatriëring
Is er sprake van repatriëring, neemt u dan ook contact op met de Alarmcentrale van de ANWB (Nederlandse reizigers), telefoon +31 70 314 1414.
Voor Belgische reizigers is er deze informatie over repatriëring. U kunt ook contact opnemen met Internationale relaties | geneeskundige verzorging: telefoon +32 (0)2 739 73 17, E-mail rir@riziv-inami.fgov.be

Verkeer
Het verkeer in Moldavië kent een iets andere organisatie dan die in België of Nederland. Belijning ontbreekt veelal en er is veel schade aan de weg – flinke gaten in het asfalt zijn normaal. Onverharde wegen komen nog veel voor. Rustig rijden is in het algemeen het devies, zeker indien men schade aan bodemplaat en lak wil voorkomen.
Voorrangsregels zijn veelal gelijk aan die bij ons. Ook al is het niet direct zichtbaar, verkeer op rotondes heeft voorrang boven verkeer dat de rotonde nadert.
Hier leest u meer over verkeer in Moldavië.

Talen in Moldavië
Hoewel het Roemeens zoals dat in Moldavië gesproken wordt sterk lijkt op het Roemeens in Roemenië, spreken Moldaviërs liever van limba moldovenească (‘de Moldavische taal’) dan van limba romana (‘de Roemeense taal’). Het Roemeens / Moldavisch is de officiële voertaal in Moldavië, maar in de praktijk is het Russisch sterk aanwezig. Let op: hoewel Moldavië tegen Oekraïne aanligt, wordt in Moldavië niet Oekraïens gesproken, maar Russisch. Tussen het Russisch en Oekraïens bestaan aanzienlijke verschillen. Als u geen der partijen voor het hoofd wilt stoten is het dus raadzaam om hiermee enigszins rekening te houden: Roemeens is niet hetzelfde als Moldavisch en voor Oekraïens en Russisch geldt dat ook.
In ieder geval is het handig om voor uw reis enige kennis van het Cyrillische schrift op te doen, zodat u bijv. plaatsnamen kunt lezen – deze worden niet altijd en overal in het ons vertrouwde Latijnse alfabet weergegeven. Daar komt dan nog bij dat de Russische en de Oekraïense Cyrillische letters hier en daar nogal kunnen verschillen.

Naar boven >
Home >